Παρακαλώ χρησιμοποιήστε αυτό το αναγνωριστικό για να παραπέμψετε ή να δημιουργήσετε σύνδεσμο προς αυτό το τεκμήριο:
https://hdl.handle.net/123456789/1596| Τύπος: | Ανακοίνωση σε συνέδριο |
| Τίτλος: | Η αναλυτική κατηγορία της "τάξης" και η ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας: η “λογοτεχνία της εργατικής τάξης” |
| Συγγραφέας: | [EL] Πέτσα, Βασιλική[EN] Petsa, Vasiliki [EL] Ζησιμοπούλου, Σοφία[EN] Zisimopoulou, Sofia [EL] Νάτσινα, Αναστασία[EN] Natsina, Anastasia [EL] Δημητρακάκης, Γιάννης[EN] Dimitrakakis, Ioannis |
| Ημερομηνία: | 26/11/2021 |
| Περίληψη: | Η παρούσα ανακοίνωση εκκινεί από τη διαπίστωση ότι από τα καθιερωμένα ιστοριογραφικά σχήματα της νεοελληνικής λογοτεχνίας απουσιάζει εν πολλοίς μια προσέγγισή της με βάση την αναλυτική κατηγορία της τάξης. Επιχειρώντας να ξανασκεφτούμε την ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας υπό το πρίσμα που λείπει, (επανα)τοποθετούμε τις έννοιες της «τάξης» και της «εργασίας» στο ερευνητικό προσκήνιο, συναρθρώνοντάς τες με το φύλο, τη σεξουαλικότητα και την εθνικότητα. Η εξέταση αυτή αναδεικνύει ένα σύνολο πεζογραφικών κειμένων, κυμαινόμενης έκτασης, τα οποία θεματοποιούν τις συνθήκες της εγχώριας εργατικής τάξης στη διαχρονική της εξέλιξη, στη βάση της συγγραφικής συμπόρευσης με τα συμφέροντα των οικονομικά ασθενέστερων. Το σύνολο αυτών των κειμένων συνιστά μια διαχρονική ειδολογική κατηγορία, την ελληνική «λογοτεχνία της εργατικής τάξης», που προσφέρεται για συγκριτολογικούς συσχετισμούς με άλλες εθνικές λογοτεχνίες και μπορεί, επιπλέον, να συνεισφέρει στη διερεύνηση της ιστορίας του εργατικού κινήματος και των ταξικών συσχετισμών στον ελληνικό χώρο από μια πολιτισμική σκοπιά, εμβαθύνοντας στην επικράτεια των συναισθημάτων και του βιώματος. Στόχος μας, επομένως, είναι να διατυπώσουμε μια πρόταση προσέγγισης της ιστορίας της νεοελληνικής λογοτεχνίας με άξονα την έννοια της τάξης, και πιο συγκεκριμένα της εργατικής τάξης, σκιαγραφώντας τα χαρακτηριστικά του είδους της «λογοτεχνίας της εργατικής τάξης» στη διαχρονία του. Θεωρητική μας αφετηρία, σε αυτό το εγχείρημα, συνιστά μια περιεκτική εννοιολόγηση του όρου «εργατική τάξη», που περιλαμβάνει ποικίλες επαγγελματικές κατηγορίες μισθωτών, πλην των βιομηχανικών εργατών, και μια ευρεία κατανόηση του όρου «συμπόρευση» σε επίπεδο συγγραφικής προσέγγισης. Η ανακοίνωσή μας βασίζεται σε τέσσερις κατευθυντήριους άξονες, που συναρτούν τη λογοτεχνική παραγωγή με τα ιστορικά και κοινωνικά της συμφραζόμενα. Ο πρώτος άξονας αφορά την αποτύπωση της ποσοτικής διακύμανσης του είδους: πιο συγκεκριμένα, παρατηρείται αυξημένη παραγωγή κατά τον Μεσοπόλεμο, κάθετη πτώση κατά τα χρόνια των πολεμικών συγκρούσεων της δεκαετίας του 1940, οπότε και η ταξική παράμετρος και η συνάδουσα κοινωνική διαμάχη παραμερίζονται, μερική ανάκαμψη κατά τη μεταπολεμική περίοδο της ανοικοδόμησης, μικρή αύξηση στα πρώτα χρόνια της πολιτικά και κοινωνικά «ανήσυχης» Μεταπολίτευσης και σχετική μείωση κατά τις δεκαετίες 1980-2000. Δεύτερο άξονα της ανάλυσής μας αποτελεί ο σχολιασμός των επικρατέστερων, ανά εποχή, θεματικών επιλογών, σε συντονισμό με τις αντίστοιχες μεταβολές στις παραγωγικές σχέσεις (εστίαση στην οικογενειακή εργασία σε μικρές βιοτεχνικές ομάδες, αναπαράσταση Ελλήνων, ανδρών, βιομηχανικών εργατών, ανάδειξη της γυναικείας εργασίας και της ενσωμάτωσης μεταναστών στο εργατικό δυναμικό της χώρας). Τρίτος άξονας είναι η ανίχνευση της συνομιλίας του εν λόγω κειμενοσυνόλου με τις ευρύτερα επικρατούσες τεχνοτροπικές τάσεις ανά εποχή (από την κοινωνιστική πεζογραφία και τη νατουραλιστική αισθητική της μεσοπολεμικής λογοτεχνίας έως τις ποικίλες εκδοχές του ρεαλισμού των μεταπολεμικών χρόνων και της Μεταπολίτευσης και τη λογοτεχνία-ντοκουμέντο των τελευταίων δεκαετιών του 20ού αιώνα). Τέλος, ως τέταρτος άξονας προσδιορίζεται η ανίχνευση της εκάστοτε κειμενικής ιδεολογίας ως απόπειρας −λιγότερο ή περισσότερο δραστικής− αντίστασης σε ηγεμονικά ιδεολογήματα περί της εργατικής τάξης, απόπειρα που εκφράζεται και σε επίπεδο λογοτεχνικού ύφους (καταγγελτικός τόνος και αδιαμόρφωτη ταξική συμπάθεια, αλλά και, στην συνέχεια, άκαμπτη κομματική στράτευση κατά τον Μεσοπόλεμο, συγκρατημένη συναισθηματικά, αλλά όχι λιγότερο ευθύβολη, κοινωνική κριτική κατά τα μεταπολεμικά χρόνια, παρωδιακή διάθεση αποδόμησης στερεοτύπων κατά την πρώιμη Μεταπολίτευση, κοινωνικά υπεύθυνη πρόθεση ακριβολογίας και δέσμευση μαρτυρίας κατά τις δεκαετίες 1980-2000). |
| Γλώσσα: | Ελληνικά |
| Σελίδες: | 5 |
| Θεματική κατηγορία: | [EL] Ανθρωπιστικές επιστήμες, διεπιστημονική προσέγγιση[EN] Humanities, interdisciplinary |
| Λέξεις-κλειδιά: | εργατική τάξη; Λογοτεχνία |
| Κάτοχος πνευματικών δικαιωμάτων: | © 2021 The Author(s) |
| Όνομα εκδήλωσης: | 200 χρόνια ιστορία της Ελλάδας. Θεωρήσεις και ερμηνείες στον 20ό αιώνα |
| Τοποθεσία εκδήλωσης: | Αθήνα, Ελλάδα |
| Ημ/νία έναρξης εκδήλωσης: | 26/11/2021 |
| Ημ/νία λήξης εκδήλωσης: | 28/11/2021 |
| Σημειώσεις: | Πρόγραμμα Συνεδρίου: https://www.askiweb.eu/images/ekdilwseis/200_Historiography/Conf200_progr.pdf |
| Εμφανίζεται στις συλλογές: | Ερευνητικές ομάδες |
Αρχεία σε αυτό το τεκμήριο:
| Αρχείο | Περιγραφή | Σελίδες | Μέγεθος | Μορφότυπος | Έκδοση | Άδεια | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| κείμενο ανακοίνωσης.pdf Restricted Access | 273.9 kB | Adobe PDF | - |  | Δείτε/ανοίξτε |